Şirket Türleri Arasındaki Farklar: Limited ve Anonim Şirket Karşılaştırması

Türk ticaret hayatında en sık tercih edilen şirket türleri Limited Şirket ve Anonim Şirkettir. Her iki yapı da sermaye şirketi niteliğinde olmakla birlikte, kuruluş şartları, ortaklık yapısı, yönetim tarzı, vergisel yükümlülükleri ve hukuki sorumlulukları bakımından önemli farklılıklar göstermektedir. Girişimciler ve yatırımcılar açısından hangi şirket türünün seçileceği kararı, yalnızca mali değil aynı zamanda hukuki, yönetsel ve stratejik boyutlar içermektedir. Bu makalede limited ve anonim şirket türleri detaylı biçimde karşılaştırmalı olarak incelenecektir.

1. Tanımsal ve Hukuki Statü

a) Anonim Şirket (AŞ):

Türk Ticaret Kanunu’nun 329. ve devamı maddelerinde düzenlenen anonim şirketler, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş, borçlarından yalnızca malvarlığıyla sorumlu olan şirketlerdir. Ortaklar sadece taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı olarak sorumludur.

b) Limited Şirket (LŞ):

TTK’nın 573. ve devamı maddelerinde düzenlenen limited şirketler, bir veya daha fazla gerçek ya da tüzel kişi tarafından kurulabilen, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş, tüzel kişiliği haiz şirketlerdir.

2. Kuruluş ve Ortaklık Yapısı

Limited şirketlerin ortak sayısı sınırlıdır; anonim şirketlerde ise böyle bir sınır yoktur ve halka arz edilerek çok sayıda ortak kazanmak mümkündür.

3. Yönetim ve Temsil

Anonim şirketlerde daha kurumsal bir yönetim yapısı öngörülürken, limited şirketlerde daha sade ve esnek bir yönetim mümkündür. Ancak son yıllarda limited şirketlerde de kurumsallaşmaya yönelik bazı eğilimler artmaktadır.

4. Hukuki ve Vergisel Sorumluluklar

Her iki şirket türü de borçlarından yalnızca şirket malvarlığı ile sorumludur. Ancak ortakların kamu borçlarına ilişkin sorumluluğu açısından farklar vardır:

• Limited şirketlerde ortaklar, sermaye payları oranında kamu borçlarından (vergi, SGK vb.) sorumlu tutulabilir.
• Anonim şirketlerde ise bu tür sorumluluk yöneticiler ile sınırlıdır; pay sahipleri, kamu borçlarından sorumlu tutulmaz.

Vergi açısından her iki şirket de kurumlar vergisine tabidir. Ancak kâr dağıtımı ve temettü politikası, anonim şirketlerde daha sistematiktir.

5. Pay Devri ve Halka Açılma İmkânı

• Anonim şirketler, halka arz edilebilir, borsada işlem görebilir.
• Limited şirketler, halka açılamaz; pay devri daha zor ve prosedüre tabidir.

Bu nedenle büyük ölçekli yatırım hedefleyen girişimler için anonim şirket yapısı genellikle daha elverişli kabul edilir.

6. Denetim ve Kurumsallık

• Anonim şirketlerde bağımsız denetim şartları daha sıkıdır.
• Limited şirketler, belirli sınırları aşmadıkça bağımsız denetime tabi değildir.

Anonim şirketlerin daha sıkı denetime tabi olması, kurumsal yatırımcılar açısından güven artırıcı bir unsurdur.

7. Sonuç ve Değerlendirme

Limited ve anonim şirket yapıları, yatırım hedeflerine, ortaklık yapısına, mali kapasiteye ve risk yönetimine göre tercih edilmelidir. Daha küçük ve kapalı bir ortaklık yapısı öngören girişimler için limited şirket daha uygun bir seçenek olabilirken, büyüme, kurumsallaşma ve dış yatırım alma hedefleri olan girişimler için anonim şirket yapısı daha elverişlidir.

Her iki yapının avantaj ve dezavantajları göz önüne alındığında, seçim yapılmadan önce hukuki danışmanlık alınması ve şirketin gelecekteki vizyonunun dikkate alınması büyük önem taşımaktadır.

Diğer Yazılarımız:

Haksız Rekabetin Unsurları ve Ticaret Hukukundaki Koruma Mekanizmaları

Ticari İşletme Devri ve Hukuki Sonuçları

Şirketler Hukukunda Genel Kurulun Yetkileri ve Sınırları

Rekabet Yasağı Sözleşmeleri: Şartları, Süresi ve Geçerliliği

Tahkim Yolu ile Ticari Uyuşmazlıkların Çözümü

İflas Erteleme ve Konkordato Arasındaki Farklar

Ticari Davalarda Delil Yönetimi ve İspat Yükü

Ticari Alacaklarda Temerrüt Faizi ve Uygulama Alanları

Cari Hesap Sözleşmesi ve Uygulamadaki Önemi

Konkordato Sürecinde Alacaklı Hakları

Start-Up Şirketlerinin Kuruluş Süreçleri ve Yatırımcı Sözleşmeleri